Σιαλόρροια είναι η ακούσια ροή σιέλου από το στόμα. Αποτελεί νοσηρή κατάσταση που σχετίζεται με την εγκεφαλική παράλυση και άλλες νευροεκφυλιστικές διαταραχές

Τα επακόλουθα της σιελόρροιας δεν είναι μόνο ιατρικής φύσεως, αλλά και ψυχοκοινωνικά, αφού μπορεί να προκαλέσει στους πάσχοντες σοβαρά προβλήματα κοινωνικής προσαρμογής, κοινωνικού στιγματισμού, απελπισίας των ασθενών και των οικείων τους

Σύμφωνα με πρόσφατες ανακοινώσεις υπάρχουν ενθαρρυντικά αποτελέσματα για την αντιμετώπιση της σιελόρροιας με τη χρησιμοποίηση της αλλαντικής τοξίνης Α [BTX-A].

Αρκετοί ωτορινολαρυγγολόγοι  αναφέρουν μακρόχρονα αποτελέσματα μετά από ενδοαδενική ένεση βοτουλινικής τοξίνης [BTX-A], Σε διάφορες ανασκοπήσεις αναφέρονται αναλυτικά η χρήση των αντιχολινεργικών φαρμάκων, χειρουργικές τεχνικές, συμπεριφορική και λογοθεραπευτική αγωγή και πολυεπιστημονική προσέγγιση των ασθενών με χρόνια σιελόρροια.

Τα φάρμακα που περιορίζουν την έκκριση σιέλου από τους σιελογόνους αδένες είναι ακατάλληλα για μακροχρόνια χρήση λόγω των παρενεργειών τους και της μη συμμόρφωσης των ασθενών στη λήψη τους. 

Η ένεση βοτουλινικής τοξίνης είναι υποσχόμενη μέθοδος, αλλά δεν υπάρχουν δεδομένα για την κατάλληλη δυνατή δόση, τη διάρκεια δράσης της και τη συχνότητα επανάληψης της δόσης .

Μετά το τέταρτο έτος της ζωής, η σιαλόρροια καθίσταται παθολογική και επηρεάζει την ποιότητα της ζωής των παιδιών με εγκεφαλική παράλυση. Η ενδοαδενική ένεση Βοτουλινικής τοξίνης [Botulinum toxin] είναι μια θεραπεία που περιορίζει τη σιαλόρροια [1].

Η σιαλόρροια μπορεί να υπάρχει σε έντονο βαθμό και σε ασθενείς με νόσο του Parkinson. Οι θεραπευτικές επιλογές που υπάρχουν γιαυτή την κατάσταση είναι η χορήγηση αντιχολινεργικών φαρμάκων, η ακτινοθεραπεία, η χειρουργική θεραπεία, συμπεριφορικές θεραπείες του στόματος και του κινητικού του συστήματος και οι ενέσεις μέσα στους μείζονες σιελογόνους αδένες της βοτουλινικής τοξίνης Α [BTX-A]

Η βοτουλινική τοξίνη-Α είναι ασφαλής γιαυτούς τους ασθενείς και τα θετικά της αποτελέσματα είναι τεκμηριωμένα σε ασθενείς με νόσο του Parkinson. Έχουν υπάρξει λίγες αναφορές παρενεργειών οι οποίες ήσαν ήπιες και παροδικές [2].

Η ένεση βοτουλινικής τοξίνης -Α [BTX-A] στους σιελογόνους αδένες τετραπληγικών ασθενών με σιαλόρροια, συνεπεία εγκεφαλικής κάκωσης θα μπορούσε να βελτιώσει τα συμπτώματά τους για 3 μήνες χωρίς επιπλοκές [3].

Το 2003 ο Lipp A. και οι συνεργάτες έκαναν μια  τυχαιοποιημένη κλινική μελέτη καθορισμού της αποτελεσματικής δόσης της ΒΤΧ-Α σε ασθενείς με σιελόρροια.

Η μελέτη αυτή αφορούσε ασθενείς ενός ιατρικού κέντρου και ήταν προοπτική, διπλή-τυφλή, ελεγχομένη με εικονικό φάρμακο (placebo). 

Οι ερευνητές συνέκριναν την αποτελεσματικότητα τριών διαφορετικών δόσεων  (18.75, 37.5 και  75 MU ανά παρωτίδα) ένεσης βοτουλινικής τοξίνης  A (BTX-A; Dysport, Ipsen Pharma, Germany) και τις ενέσεις ουδέτερου υλικού σε 32 ασθενείς με σιελόρροια.

Η σιελόρροια ανακόπηκε με τη δόση των  75 MU BTX-A, χωρίς να προκληθούν παρενέργειες, πράγμα που σημαίνει ότι η θεραπεία με BTX-A  είναι ασφαλής και αποτελεσματική  στους ασθενείς με σιελόρροια [4].

Η ένεση ΒΤΧ-Α  στους σιελογόνους αδένες ασθενών με σιελόρροια που πάσχουν από  σπαστική ή δυσκινητική  εγκεφαλική παράλυση γενικά είναι ασφαλής και αποτελεσματική, όσον αφορά την αποκατάσταση των υποκειμενικών συμπτωμάτων  που σχετίζονται με την κατάστασή τους.

Δεν φαίνεται να πλεονεκτεί σημαντικά η ένεση της βοτουλινικής τοξίνης Α στους υπογνάθιους και τις παρωτίδες, έναντι της ένεσης μόνον στις παρωτίδες [5].

Σε Ασιατικούς πληθυσμούς μελετήθηκαν τα θεραπευτικά αποτελέσματα της BoNT-A  (Dysport(®)) σε ασθενείς με σιελόρροια. Η θεραπεία εφαρμόστηκε κάνοντας την ένεση της BoNT-A  σε αμφότερους τους υπογνάθιους σιελογόνους αδένες και αμφότερες τις παρωτίδες, με τη βοήθεια υπερηχογραφικής καθοδήγησης.

Με τη  χορήγηση BoNT-A  (Dysport(®)) σε συνολικές δόσεις (i) 50 U, (ii) 100 U, or (iii) 200 U, αν και δεν παρατηρήθηκαν στατιστικά σημαντικές διαφορές των αποτελεσμάτων μεταξύ των δόσεων που χρησιμοποιήθηκαν, εν τούτοις τα αποτελέσματα ήταν καλύτερα στους ασθενείς, που τους ενέθηκαν 100 Uκαι 200 U .

Οι ασθενείς, που τους χορηγήθηκαν  200 U Dysport(®) είχαν μεγαλύτερη ελάττωση παραγωγής σιέλου που διήρκεσε μέχρι 24 εβδομάδες [6].

Η ριμαβοτουλινική τοξίνηΒ [rimabotulinumtoxinB (BoNT-B)]  έχει χορηγηθεί για τη θεραπεία της σιελόρροιας, την τελευταία δεκαετία  σε συνολική δόση που διακυμάνθηκε από 1500  έως 4000 μονάδες. Στις περισσότερες μελέτες που ερεύνησαν κλινικά  τη θεραπεία της σιελόρροιας περιγράφονται  στατιστικώς σημαντικά οφέλη  της BoNT-B λεναντι των θεραπειών με εικονικό φάρμακο (διάρκεια αποτελέσματος από 4-19.2 εβδομάδες).

Η BoNT-B ήταν γενικώς καλά ανεκτή από τους ασθενείς όλων των μελετών. Οι παρενέργειες που περιγράφηκαν  ότι, πιθανόν να προκλήθηκαν μετά τη θεραπεία με BoNT-B ήταν: Ξηροστομία, αλλαγές του ιξώδους του σάλιο (πάχυνση σάλιου), ήπια παροδική δυσφαγία, ήπια αδυναμία μάσησης και διάρροια [7].

Βιβλιογραφική Τεκμηρίωση

1 Porte M, Chaléat-Valayer E, Patte K, D'Anjou MC, Boulay C, Laffont I. Relevance of intraglandular injections of Botulinum toxin for the treatment of sialorrhea in children with cerebral palsy: A review Eur J Paediatr Neurol 2014 Jun 4 pii: S1090-3798(14)00086-5 doi: 10 1016/j ejpn 2014 05 007 [Epub ahead of print]

2 Egevad G, Petkova VY, Vilholm OJ Sialorrhea in Patients with Parkinson's Disease: Safety and Administration of Botulinum Neurotoxin J Parkinsons Dis 2014 Jun 11 [Epub ahead of print]

3 Ko SH1, Shin YB1, Min JH1, Shin MJ1, Chang JH1, Shin YI2, Ko HY2 Botulinum toxin in the treatment of drooling in tetraplegic patients with brain injury Ann Rehabil Med 2013 Dec;37(6):796-803 doi: 10 5535/arm 2013 37 6 796 Epub 2013 Dec 23

4. A. Lipp, T. Trottenberg, T. Schink, A. Kupsch and G. Arnold. A randomized trial of botulinum toxin A for treatment of drooling.
November 11, 2003; 61 (9) 

5. Gonzalez-L MD1, Martinez C, Bori Y Fortuny I, Suso-Vergara S. Factors in the Efficacy, Safety, and Impact on Quality of Life for Treatment of Drooling with Botulinum Toxin Type A in Patients with Cerebral Palsy. Am J Phys Med Rehabil. 2017 Feb;96(2):68-76. doi: 10.1097/PHM.0000000000000525.

6. Mazlan M, Rajasegaran S, Engkasan JP, Nawawi O, Goh KJ, Freddy SJ. A Double-Blind Randomized Controlled Trial Investigating the Most Efficacious Dose ofBotulinum Toxin-A for Sialorrhea Treatment in Asian Adults with Neurological Diseases. Toxins (Basel). 2015 Sep 22;7(9):3758-70. doi: 10.3390/toxins7093758.

7. Dashtipour K, Bhidayasiri R, Chen JJ, Jabbari B, Lew M, Torres-Russotto D. RimabotulinumtoxinB in sialorrhea: systematic review of clinical trials.J Clin Mov Disord. 2017 Jun 6;4:9. doi: 10.1186/s40734-017-0055-1. eCollection 2017.

Το παρόν άρθρο αναθεωρήθηκε και εμπλουτίστηκε την 8 Ιανουαρίου του 2018