Εντοπισμός βιομεμβρανών (βιοφίλμς) στις αδενοειδείς εκβλαστήοεις στη χρονία ρινοκολπίτιδα

alt
Αναστασόπουλος Γεώργιος, Ιατρός ΩΡΛ, Αθήνα
alt
Σούλης Ιωάννης, Ιατρός ΩΡΛ, Ζάκυνθος

Η αδενοειδίτιδα και η καθ’υποτροπήν αμυγδαλίτιδα είναι συνηθισμένες ωτορινολαρυγγολογικές καταστάσεις που αιτιολογικά βασίζονται  σε μια χρόνια φλεγμονή βακτηριδιακή φλεγμονή. Αυτά τα βακτηρίδια και κυρίως ο  Staphylococcus aureus, Haemophilus sp. και  Streptococcus sp., επιμένουν να υπάρχουν ενδοκυτταρίως και να είναι συσσωρευμένα σε βιομεμβράνες (biofilms).

Η υποτροπιάζουσα αδενοειδίτιδα ή η χρονία αδενοειδίτιδα και η καθ’υποτροπήν αμυγδαλίτιδα οδηγούν σε χρόνια ενεργοποίηση των αντιδράσεων της κυτταρικής και της χυμικής ανοσίας, με επακόλουθο την υπερτροφία  του λεμφικού ιστού των αμυγδαλών και των αδενοειδών εκβλαστήσεων.

Αυτός ο υπερτροφικός ιστός είναι η αιτία  εμφανών κλινικών συμπτωμάτων και σημείων, όπως η απόφραξη του ανώτερου αεραγωγού, το ροχαλητό, η υπνική άπνοια, ο πονόλαιμος, η δυσφαγία, η  κακοσμία του στόματος και η  χρονία ρινοκολπίτιδα [1]. 

Αδενοειδείς εκβλαστήσεις που αφαιρέθηκαν από ασθενείς με ΧΡ είχαν σχεδόν όλη την επιφάνεια του βλεννογόνου τους καλυμμένη με βιομεμβράνες ή βιοφίλμς, σε αντίθεση με την πενιχρή επικάλυψη των αδενοειδών ασθενών με αποφρακτική υπνική άπνοια (ΟSAS)  (π  .

Πρακτικά όλα τα μικρόβια ζουν σε κοινότητες βιομεμβρανών, Μέσα σ’αυτές τις μικροβιακές κοινότητες τα μικρόβια αναπτύσσουν διάφορους εξειδικευμένους ρόλους οι οποίοι λειτουργούν υπέρ των επιβιωτικών συμφερόντων της κοινότητας [2].

 

Αυτές οι μικροβιακές κοινότητες προκαλούν χρόνιες λοιμώξεις. Οι βιομεμβράνες παίζουν σημαντικό ρόλο στις ωτορινολαρυγγολογικές λοιμώξεις, όπως η χρονία μέση ωτίτιδα,  χολοστεάτωμα, χρονία αμυγδαλίτιδα, αδενοειδίτιδα, χρονία ρινοκολπίτιδα, λοιμώξεις του τραχειοστόματος, των ενδοτραχειακών σωλήνων καιτων κοχλιακών εμφυτευμάτων [2].

 

Οι βιομεμβράνες βακτηριδίων  αποβάλλουν πλαγκτονικούς μικροοργανισμούς σε διαλλείπουσα βάση. Ως εκ τούτου, οι βιομεμβράνες  στο ρινοφάρυγγα των παιδιών με ΧΡ μπορεί να δράσουν ως χρόνια αποθήκη βακτηριδιακών παθογόνων, που είναι ανθεκτικά στα κλασικά αντιβιοτικά. Επίσης, ο μηχανισμός καθαρισμού των βιοφίλμς από το ρινοφάρυγγα μπορεί να εξηγήσει το κλινικό όφελος που παρατηρήθηκε με την αδενοειδεκτομή σ' αυτήν την υποομάδα παιδιατρικών ασθενών. 

Οι θεραπευτικές στρατηγικές θα πρέπει να στοχεύουν στα βακτηρίδια που φωλιάζουν μέσα στις βιομεμβράνες ή ενδοκυτταρίως των αδενοειδών εκβλαστήσεων ή των αμυγδαλών. Τα μακρολιδικά αντιβιοτικά, όπως η κλαριθρομυκίνη, είναι ικανά να τροποποιήσουν το ανοσοποιητικό σύστημα και να παρέμβουν στην εσηματοδότηση μεταξύ των βακτηριδίων, των βακτηριδίων που προστατεύονται στις βιομεμβράνες.

Η κλινδαμυκίνη, κινουπριστίνη και οριταβανκίνη  είναι ουσίες πολύ ενεργές ενδοκυτταρίως.

Η αδενοτομή με σύγχρονο τρόπο (καυτηριασμός με λέϊζερ), όχι μόνο αφαιρεί τον υπερτροφικό ιστό των αδενοειδών εκβλαστήσεων, που αποφράσσει μηχανικά τον ανώτερο αεραγωγό, αλλά εξουδετρώνει και την αιτία της χρόνιας λοίμωξης [1]. 

 

Βιβλιογραφία

1. Zuliani G, Carron M, Gurrola J, Coleman C, Haupert M, Berk R, Coticchia J. Identification of adenoid biofilms in chronic rhinosinusitis. Int J Pediatr Otorhinolaryngol. 2006 Sep;70(9):1613-7.

2. Macassey EDawes P. Biofilms and their role in otorhinolaryngological disease. J Laryngol Otol. 2008 Dec;122(12):1273-8. doi: 10.1017/S0022215108002193. Epub 2008 Apr 11.