Βλαχάκη Ελεάννα, Ιατρός ΩΡΛ, Ηράκλειο Κρήτης

Ο εκλεκτικός λεμφαδενικός καθαρισμός του τραχήλου , παρά τη διατήρηση του νωτιαίου επικουρικού νεύρου μπορεί να οδηγήσει σε κάποιου βαθμού μετεγχειρητική δυσλειτουργία του ώμου, που είναι επακόλουθο της αφαίρεσης του επιπέδου των λεμφαδένων  IIb [1].

 O Villaret και συνεργάτες υπολόγησαν την επίπτωση των λεμφαδενικών μεταστάσεων της ζώνης ΙΙΒ των πρωτοπαθών όγκων κεφαλής και τραχήλου σε μια μεγάλη σειρά ασθενών.

Γιαυτό το λόγο μελέτησαν το 2003 μέχρι το 2005, 297 ασθενείς (αναλογία ανδρών -γυναικών 3,5:1, μέση ηλικία 58,8 έτη [με εύρος 18- 89 έτη] ) με καρκίνο κεφαλής και τραχήλου στους οποίους η πρωτοπαθής εστία αντιμετωπίστηκε χειρουργικά. Η κατανομή της πρωτοπαθούς εστίας περιλαμβάνει τα παρακάτω: στοματική κοιλότητα 111 ασθενείς, λάρυγγας 92, ρινοφάρυγγας 32, θυρεοειδής αδένας 22, δέρμα του προσώπου και της κεφαλής 16, υποφάρυγγας 11, άγνωστη πρωτοπαθής εστία 7 και παρωτίδα 6 ασθενείς. Η εκτίμηση της ζώνης ΙΙΒ βασίστηκε στον αριθμό των λεμφαδένων και στην ύπαρξη διήθησης (παθολογικοί Ν+ λεμφαδένες).

Παρεμβάσεις: Όλοι οι ασθενείς υπεβλήθησαν σε ετερόπλευρο ή αμφοτερόπλευρο λεμφαδενικό καθαρισμό με θεραπευτική ή εκλεκτική έκταση σύμφωνα με την πρωτοπαθή εστία και την κατάσταση του όγκου και των λεμφαδένων κλινικά. Η υποομάδα ΙΙΒ εξαιρέθηκε εκλεκτικά στο ξεκίνημα του λεμφαδενικού καθαρισμού, σημάνθηκε και επεξεργάστηκε ξεχωριστά.

Βασικές μετρήσεις που προέκυψαν: Η κατανομή των μεταστάσεων ανάμεσα στα διάφορα ζώνες αναλύθηκε. Η επίδραση διαφορετικών παραγόντων ( ίδρυμα στο οποίο πραγματοποιήθηκε η χειρουργική επέμβαση, φύλο του ασθενή, θέση της πρωτοπαθούς εστίας, ιστολογικός τύπος, κατάσταση του όγκου ιστολογικά, κλινική εκτίμηση των λεμφαδένων, κατώτερο επίπεδο αναμεμιγμένο στον τράχηλο με το υποεπίπεδο ΙΙΒ, συσχέτιση με μεταστάσεις της ζώνης ΙΙΑ, σύστοιχος αριθμός αναμεμιγμένων επιπέδων και προηγούμενη θεραπεία περιορισμένη στην πρωτοπαθή εστία) στην επίπτωση των μεταστάσεων της ζώνης ΙΙΒ υπολογίστηκε στατιστικά με το Pearson x2 test ή με το Fischer exact test.

Αποτελέσματα: Συνολικά διενεργήθηκαν 443 λεμφαδενικοί καθαρισμοί ( ετερόπλευρα σε 151 ασθενείς και αμφοτερόπλευρα σε 146). Ανάμεσα στους ασθενείς, οι όγκοι σταδιοποιήθηκαν  κλινικά και ιστολογικά Ν0 στο 27%, Κλινικά και ιστολογικά Ν+ στο 50%, κλινικά Ν+ και ιστολογικά Ν0 στο 7% και κλινικά Ν0 και ιστολογικά Ν+ στο 16%. Ο μέσος όρος των λεμφαδένων που συλλέχθηκαν στη ζώνη ΙΙΒ ήταν 5,4 ( με εύρος 0-24). Η συνολική επίπτωση των μεταστάσεων της ζώνης ΙΙΒ ήταν 5,6% ( 26 τραχηλικές πλευρές).

Ο ιστολογικός τύπος του πληθυσμού του υποεπιπέδου ΙΙΒ+ ήταν ακανθοκυτταρικό στο 80%, θηλώδες καρκίνωμα στο 8%, μελάνωμα στο 8% και αδενοκαρκίνωμα στο 4%. Το x2 τεστ έδειξε ένα αξιοσημείωτο υψηλότερο κίνδυνο για λεμφαδενικές μεταστάσεις στη ζώνη ΙΙΒ σε ασθενείς προσβεβλημένους από πρωτοπαθή όγκο της παρωτίδας ( 33% ), όγκους του δέρματος και του κρανίου ( 25% ), όγκους αγνώστου πρωτοπαθούς εστίας ( 14% ), καρκίνους της στοματικής κοιλότητας      ( 10% ) ( P = ,02 ) και σε αυτούς που κλινικά σταδιοποιήθηκαν ως Ν+ ( P = < ,001 ).

Συμπεράσματα: Ο καθαρισμός της ζώνης ΙΙΒ συστήνεται έντονα για όλους τους ασθενείς με κλινικά Ν+ όγκους και σε αυτούς που έχουν προσβληθεί από όγκο της παρωτίδας, του δέρματος και του κρανίου και προγραμματίζονται για εκλεκτικό λεμφαδενικό καθαρισμό. Ασθενείς προσβεβλημένοι από καρκίνο του λάρυγγα και που προγραμματίζονται για εκλεκτικό λεμφαδενικό καθαρισμό μπορούν να θεωρηθούν οι ιδανικοί υποψήφιοι για προστασία της ζώνης ΙΙΒ. Παρόλα αυτά, αν αυτή η τακτική θα μπορούσε να συνδεθεί με καλύτερη λειτουργικότητα παραμένει να αποδειχθεί με προοπτικές μελέτες σε μεγάλες σειρές ασθενών [2].

Βιβλιογραφία

1. Lim YC, Lee JS, Koo BS, Choi EC. Level IIb lymph node metastasis in laryngeal squamous cell carcinoma. Laryngoscope. 2006 Feb;116(2):268-72.

2. Andrea Bolzoni Villaret, MD; Cesare Piazza, MD; Giorgio Peretti, MD; Mohssen Ansarin, MD; Fausto Chiesa, MD; Giuseppe Spriano, MD; Piero Nicolai, MD. Multicentric prospective study on the prevalence of sublevel IIb metastases in head and neck cancer.Arch Otolaryngol Head Neck Surg. 2007;133:897-903.